Alle partijen CPB kampioen?

Maandag waren bijna alle politieke partijen ineens kampioen. Het was de dag dat het Centraal Planbureau (CPB) haar doorrekeningen presenteerde en een voorspelling deed van de effecten van de politieke plannen. Als de uitslag tegenviel, werd het CPB bekritiseerd en bij een positieve uitkomst was het een logisch gevolg van de natuurlijk briljante plannen.

Kampioenuh!

Positieve voorspellingen werden meteen met koeienletters vermeld op de politieke websites en sociale media. Ineens waren ze allemaal kampioen op het voor hun belangrijke onderwerp. Dat sommige partijen er bewust voor kozen bepaalde onderwerpen niet in de berekening mee te laten nemen, werd natuurlijk niet  benoemd. 

Positief zelfbeeld

We hebben allemaal de automatische neiging om een positief zelfbeeld te  behouden. Dit doen we bijvoorbeeld door successen aan onszelf toe te schrijven en voor falen een externe oorzaak te zoeken. Concreet: het winnen van de wedstrijd komt omdat je zo’n enorm talent bent en het verliezen is toch echt de schuld van de scheidsrechter of het slechte veld.

CPB te links of te rechts?

Verder kunnen we niet zo goed tegen negatieve feedback. Als we een test hebben gedaan en de uitkomst valt ons tegen, hebben we de neiging om de test in twijfel te trekken. Of als we ergens niet geschikt voor beoordeeld worden, dan was de beoordelaar vast vooringenomen. Zo gaat het ook al jaren bij de CPB doorrekeningen, als de uitslag positief uitvalt voor linkse partijen, noemen rechtse partijen het CPB een links bolwerk en vice versa. In 2010 zei Geert Wilders nog: “Het CPB heeft een rode bril op”, terwijl hij dit jaar “reuze trots” is.

Langer leven

Behalve dat deze reacties op afstand vermakelijk zijn om te bekijken heeft het ook nog een hoger doel. Uit longitudinaal onderzoek van 1900-1950 bleek dat honkballers die winsten aan zichzelf toeschreven en verliezen aan de situatie langer leefden! Deze bias is dus heel nuttig omdat we ons beter voelen over onszelf, hierdoor gelukkiger zijn en meer doorzettingsvermogen hebben. En doorzettingsvermogen hebben politici wel nodig. Ze moeten dus wel, zonder dat kampioensgevoel is het natuurlijk helemaal niet vol te houden.