Apen geven inzicht in de mens

Om te begrijpen hoe wij als mens in elkaar steken, hebben psychologen in de loop der jaren een hoop onderzoeken verricht. En niet alleen bij mensen; ook dieren zijn veelvuldig proefpersoon –of nou ja, proefdier natuurlijk - geweest. Vooral ratten zijn gewild (jaja…), maar ook naar apen is veel onderzoek gedaan.

Baby aapjes

Zo onderzocht Harlow in de jaren zestig hoe de hechting bij aapjes verliep. Hij fabriceerde hiervoor twee soorten ‘moeders’: de ene moeder was zacht maar gaf geen eten, de andere moeder was van ijzerdraad maar gaf wel eten. Zijn vraag: welke moeder prefereert het baby aapje? Onderstaand filmpje geeft het antwoord. Ik moet je wel waarschuwen, het is een een beetje een zielig filmpje.

Hersenen van apen en mensen gelijk?

Hoewel dieren geen mensen zijn, verschaffen dit soort onderzoeken veel inzichten in het gedrag van mensen. Een ander– meer recent- onderzoek, onderzocht de hersenen van twee apensoorten: de chimpansee en de bonobo. Beide apen staan van alle diersoorten het dichts bij de mens (we blijken allemaal van dezelfde voorouder af te stammen), maar verschillen op fundamentele vlakken van elkaar. Zo is de chimpansee veel agressiever en lost de bonobo problemen eerder op met seks en spelen (ik blijf het een leuk feitje vinden: de bonobo is de enige aap die de missionarishouding toepast).

Door de hersenen van deze twee apensoorten te onderzoeken, hoopten de onderzoekers meer inzichten te krijgen in het gedrag van mensen. Is het bijvoorbeeld in de hersenen zichtbaar dat de ene persoon van nature agressiever is dan de andere? Het antwoord hierop is ‘ja’. Of nou ja, deels ‘ja’: het blijven natuurlijk apen en geen mensen. Bij de bonobo is het gebied dat angst, empathie en inhibitie van agressie controleert, beter ontwikkeld dan bij de chimpansee.

Nut?

Ik weet niet wat ze met deze kennis gaan doen, maar hopelijk draagt het bij aan het achterhalen van het waarom van extreem agressief of pathologisch gedrag. Zoals het gedrag afgelopen zaterdag van de schutter in Alphen aan den Rijn...