Creativiteit en bakstenen

Wat kan jij met een baksteen? Een raam kapot gooien, een huis bouwen, poten van een tafel maken, papier op zijn plek houden; allemaal functies van een baksteen. Zou je er zo nog 40 kunnen bedenken, of wordt dat toch een lastige klus?

Creativiteit

Waarom ik me met zoiets triviaals bezig houdt als bakstenen? Het is een manier om creativiteit te testen. Hoewel er twijfel is of je creativiteit goed kan testen en er legio andere tests zijn, blijft deze test populair. De test bestaat uit de vraag zoveel mogelijk functies van een baksteen te bedenken. De uiteindelijke score is afhankelijk van hoeveel functies je kan bedenken, hoe origineel deze zijn, in welke verschillende categorieën de functies vallen en hoe gedetailleerd een functie is omschreven.

Bij de meeste mensen zijn de eerste ideeën niet de meest creatieve. Pas als alle ‘standaard’ functies bedacht zijn, komen de rare ideeën naar boven borrelen. Wat dacht je van een begrafeniskist voor barbie of een manier om water te reduceren in het toiletcloset?

Handige tool

Hoewel het een test is die creativiteit meet, gebruiken wij een soortgelijke oefening vaak bij workshops om de groep creatiever te laten denken. Als we willen dat ze out-of-the-box denken en met originele oplossingen komen voor problemen, is het noodzakelijk ze uit hun comfort te halen en op een andere manier te laten nadenken. Deze test is daar ideaal voor. Soms nemen we ook attributen mee, waar de deelnemers een creatieve verbeterde versie van moeten bedenken. Geweldige ideeën komen dan naar boven en er is altijd wel iemand die ter plekke een patent wil aanvragen op zijn idee. Ben erg benieuwd of iemand het ook ooit echt heeft gedaan!

Voodoo en hypnose: het zit allemaal in ons brein

"I’m going to show you all how easy it is to manipulate the human mind once you know how.” Keith Barry

 

Voetballers aan een eco product? Het kan!

Eco producten, wat klinkt dat toch onaantrekkelijk. Het doet je denken aan die types met geitenwollensokken die niet met beide benen op de grond staan. Zonde! Hoe krijg je dat soort producten dan toch aan de man? Om te beginnen door het niet zo te noemen...

Sneu broodtrommeltje   

Ik heb weleens de neiging om een beetje de idealist uit te hangen en kan me enorm druk maken om lekkende kranen en afval dat niet gescheiden wordt. Hoewel ik dus best groen ben, vind ik het wel te ver gaan om als volwassene zo’n sneu broodtrommeltje mee te nemen naar het werk. Daar heb ik zo’n sterke ‘not cool’ associatie bij, dat doe ik niet. Maar nu ontdekte ik vorige week de Lunchskins (http://www.lunchskins.com/). Herbruikbare boterhamzakjes, die door Oprah herself aangeprezen zijn en daardoor natuurlijk een hit zijn in Amerika. Dit is trouwens het principe van autoriteit bij uitstek: “Als Oprah het zegt, is het zo”. Nu kocht ik dat zakje meteen (niet door Oprah, dat las ik later pas), verleid door de leuke roze print en mijn groene motivatie. Maar zoals ik al zei ik ben een beetje een idealist, hoe werkt het bij de massa?

Hoe krijg ik mijn vriend aan de Lunchskin?

Laat ik eerst klein beginnen, hoe krijg ik zo’n ecoproduct aan ‘mijn’ man? Dat is al lastig genoeg dacht ik zo. Hij heeft namelijk eerder weerstand tegen eco en groen dan dat hij er iets voor zou doen. Maar ineens zag ik een Lunchskin met voetbalprint: perfect! En voetbal-minded als hij is, het was een schot in de roos. De volgende dag propte hij enthousiast zijn brood in de Lunchskin. Nu werkt hij bij een bedrijf dat sportkleding verkoopt, dus ook in de kantine sloeg het in als een bom. Een van zijn collega’s, een fanatiek supporter van Go Ahead Eagles, plaatste het zelfs op de fansite (zie: kowet.nl).

En waarom werkt dit nou wel?

Deze mannen zullen niet onder de indruk zijn van Oprah, dus dat kan het niet zijn. Wat hier volgens mij de truc is, is dat het leuk is en bij ze past. Eigenlijk wil ik het woord niet gebruiken, omdat het de laatste tijd te pas en te onpas in de politiek gebruikt wordt, maar dit heeft te maken met: framing. Hoe breng je de boodschap? Als ik had geopperd om voortaan een recyclebaar eco lunch zakje te gaan gebruiken, was ik zeker weten uitgelachen. Daar was mijn vriend ook niet mee naar z’n werk gegaan. Maar met een voetbal ding (zeker in EK tijd) natuurlijk wel. Als er op een gegeven moment zelfs lunchzakjes zijn voor je eigen voetbal club kan het helemaal een hit worden! Eco producten: leuker kunnen we het wel maken...

Herken jij een echte lach?

Wel eens van de Duchenne lach gehoord? Zo wordt een oprechte lach in de onderzoekswereld genoemd. De naam komt van de Franse heer Duchenne die met behulp van elektrostimulatie zijn proefpersonen tot bepaalde uitdrukkingen bracht (en dat zag er niet bepaald zachtaardig uit). Er werd gezegd dat mensen die een lach na probeerden te doen er uiteindelijk net zo uitzagen als de proefpersonen van Duchenne: vertrokken gezichten zonder spontane lach. Vandaar de naam.

Hoe te herkennen?

Altijd werd aangenomen dat een oprechte Duchenne lach te herkennen was aan de kraaienpootjes bij de ogen tijdens het lachen. Wanneer mensen nep lachen, blijven deze kraaienpootjes vaak achterwege.

Hoewel, dat werd tot 2009 aangenomen. Krumhuber en Manstead onderzochten deze aanname nader en vonden in hun onderzoek dat maar liefst 83% van de deelnemers een nep lach konden produceren die als een oprechte lach werden waargenomen door derden. 83%! Dat is veel als je nagaat dat een oprechte lach voor automatisch vertrouwen zorgt en dus met niet oprechte intenties geproduceerd kan worden...

Een nep lach was echter makkelijker te herkennen wanneer er naar een video werd gekeken dan wanneer er naar een foto werd gekeken. De kraaienpootjes hielpen niemand, maar wel de duur van de lach, de symmetrie van de expressie en in hoeverre er conflicterende emoties op het gezicht zichtbaar waren. 

Fake it

Inmiddels is de Duchenne lach een bekend principe en zijn veel mensen overtuigd dat bij een nep lach de kraaienpootjes ontbreken. Helaas, gezichten lezen is dus zo gemakkelijk nog niet. Het hele gezicht moet in ogenschouw genomen worden.

Voor de vrouwen echter goed nieuws: een lach verhoogt ons sex appeal. Real or not: smile away!

Denkoefening: even je hersens kraken

Voordat je verder leest, beginnen we eerst met een vraagstuk. Hieronder zie je vier kaartjes, in de psychologie bekend als de zogenaamde Wason kaarten. Op de ene zijde van de kaartjes staat een letter, op de andere zijde een cijfer. De bewering bij de kaarten is: “Als een kaart een klinker heeft op een kant, dan staat op de andere kant een even getal.”

Welke kaart(en) moet je omdraaien om zeker te weten of deze bewering klopt? Probeer het aantal om te draaien kaarten tot een minimum te beperken. 




Formuleer je antwoord voordat je verder leest.

Welke kaartjes zou jij omdraaien?

Waarschijnlijk begin je met kaartje A, zodat je kunt controleren of daar een even getal staat. Als daar een oneven getal staat, klopt de bewering niet. Maar als er een even getal staat, weet je dan zeker of de bewering klopt? Hier zit de moeilijkheid, het vervolg kaartje dat je moet omdraaien is de 7. Dit is de enige manier waarmee je zeker kunt weten dat de bewering mogelijk toch niet klopt (dat is het geval als er een klinker op de achterkant staat).

Slechts 4% gaf het juiste antwoord!

Dit vraagstuk komt uit een onderzoek van cognitief psycholoog Peter Wason in 1968. Toen hij dit vraagstuk voorlegde bleek slechts 4% het juiste antwoord te geven. Bijna iedereen was van mening dat kaart A omgedraaid moest worden, maar na het omdraaien van kaartje A dacht 37% de stelling wel bewezen of ontkracht te hebben. Bijna de helft (46%) draaide A en 6 om en de rest gaf een ander fout antwoord.

Confirmation bias

Wat we hier zien noemen we sinds het onderzoek van Wason de confirmation bias: mensen hebben de neiging bevestiging te zoeken. Hierdoor is het een lastige gedachtenkronkel om voor de 7 te kiezen. Als het alleen bij een denkoefening zou blijven was het niet zo erg, maar de confirmation bias speelt een rol in ons dagelijks leven. Naast dat we geneigd zijn bevestiging te zoeken, sluiten we ook onze ogen voor argumenten/gebeurtenissen die het tegendeel aantonen.

Waarom Nederland gaat winnen morgen…

Vanmorgen betrapte ik mezelf nog op de confirmation bias. In de krant  zocht ik (met moeite helaas) artikelen die positieve kanten van het Nederlands elftal benadrukte en hoopte ik op wat zwakke punten van de Duitsers. Toch iets om je aan vast te houden: van de vier EK wedstrijden die we tegen Duitsland speelden, hebben we er 2 gewonnen en 1 gelijk gespeeld! En nou ja, Mathijsen is er waarschijnlijk ook weer bij. Ik heb er vertrouwen in! Een meer bekende term van de confirmation bias is ook wel….wishful thinking.

Zijn teams eigenlijk wel efficiënt?

Tegenwoordig kan iedereen prima zelfstandig werken maar ook uitstekend in een team functioneren. En mocht dat niet zo zijn dan liegen we er wel over, want geen teamplayer zijn is bijna een doodzonde geworden.

1+1 = 3
In organisaties is er de aanname dat teams meer opleveren dan de som van de individuen. Toch zien we genoeg disfunctionele teams om ons heen. Denk eens aan je eigen werkplek, daar kun je waarschijnlijk zo een aantal nadelen van teams opnoemen.

En inderdaad: uit verschillende onderzoeken blijkt dat teams helemaal niet efficiënt hoeven te zijn. Tot een team behoren geeft ons wel zelfvertrouwen en tevredenheid, maar het verhoogt onze productiviteit niet.

1+1 = 0
Sterker nog, teams hebben vaak last van een zogenaamde neerwaartse spiraal waarbij ze steeds minder opleveren. Veel tijd word besteed aan het praten over doelen en het nemen van beslissingen. Daarnaast kan social loafing optreden: hoe meer mensen er in een team zitten, hoe minder wij doen (zie afbeelding hiernaast).

Volgens onderzoekers Allen en Hecht is het van belang dat er kritisch per team word bekeken of samenwerken noodzakelijk is. Wanneer dit niet zo is, is het wellicht beter individueel te werken.

1, 1 = 3

Een kleine tip die altijd handig is om te weten: brainstormen is lang niet zo effectief als we denken. Door in een groep over een idee te brainstormen, raken we vaak ideeën kwijt. We kunnen immers niet altijd meteen ons idee spuien. Ook zijn er altijd een paar personen die de grootste mond hebben, maar bijna nooit het beste idee. Hierdoor levert een brainstorm in een groep veel minder op dan een brainstorm van elke persoon apart. De truc is om eerst iedereen individueel te laten brainstormen, en dan de groep te laten brainstormen. Doe er je voordeel mee!

De route naar gewenst gedrag

Vaak krijgen we de vraag welke factoren van invloed zijn op ons gedrag. Deze vraag is niet makkelijk te beantwoorden, veel factoren kunnen van invloed zijn. Daarbij is elke situatie anders. Toch komen een aantal factoren telkens weer in beeld. Neem nou onderstaande infographic, deze laat duidelijk zien welke factoren kunnen bijdragen aan een verhoogde kans op inbraak.

Hoe beroofd te worden?
Een hoop informatie is in deze infographic gestopt, grofweg kunnen we de volgende opdeling maken:
1. Verleiden
Wanneer je verpakkingen van al je Apple producten in de tuin gaat zetten, is het voor een inbreker duidelijk dat er iets te halen valt.
2. Hindernissen
De sleutel binnen handbereik maakt een inbreker erg blij.
3. Pakkans
beveiligingsapparatuur en oplettende buren verhogen de pakkans (jammer alleen dat de pakkans op strafvervolging maar 8% is, geen wonder dat het aantal inbraken blijft stijgen...).

Ongewenste gedragingen
Hoewel inbreken niet iets is waar de meeste van ons zich wekelijks aan vergrijpen, zijn er zat andere ongewenste gedragingen waar we ons wel schuldig aan maken. Neem bijvoorbeeld het eten van schandalige hoeveelheden chocolade (in my case). De verleiding is de smaak van chocolade zelf natuurlijk, de hindernis is dat ik er voor naar de supermarkt moet (maar goed ook, want ligt het eenmaal in huis dan moet ook alles op), en de pakkans is mijn schaamte voor mijn vriend (ja heus: als hij ziet dat er een heel pak op is, voel ik me altijd zo’n enorme vreetzak).

Willen we gedrag dus veranderen, dan is het noodzakelijk dat we naar de verschillende factoren kijken die het gedrag bepalen. Alleen de pakkans verhogen, neemt de verleiding nog niet weg; en zolang er geen hindernissen zijn, hoef je slechts te wachten op een jattende inbreker of leeg pak koekjes. Rekening houden met deze driedeling is dus al een eerste stap op weg naar gewenst gedrag.