Ben jij een sucker? Of stiekem freerider?

We weten allemaal dat het belangrijker is om duurzamer te leven en zo onze aarde niet naar de mallemoer te helpen. Maar toch pakken we de auto, genieten van bergen vlees en stoken we er lustig op los als we het koud hebben. Een behoorlijk dilemma tussen het collectieve belang en onze eigen hier en nu behoeftes. 

Suckers

We noemen dit een sociaal dilemma, een automatisch gevolg van het leven in groepen. Ons individuele gedrag heeft effect op de groep, dat weten we wel maar de vraag is wat ermee doen. Als het milieu mij persoonlijk niets kan schelen hoeft dat nog niet zo erg te zijn, maar als het niemand iets kan schelen hebben wij en vooral de volgende generaties een probleem. Gelukkig zijn er genoeg mensen die het wel kan schelen en die zich inzetten voor het blijven bestaan van onze planeet. In de sociale psychologie noemen we deze mensen heel aardig ‘suckers’.  Deze mensen worden sulletjes genoemd omdat ze door hun inzet voor het algemene belang, zichzelf te kort doen. Mensen die trouw biologische producten kopen bijvoorbeeld zijn meer geld kwijt aan hun boodschappen, terwijl als we allemaal biologische producten zouden kopen de prijs een stuk lager zou liggen. 

Freeriders

Tijdens de studie was ik vaak de sucker als we in groepjes moesten samenwerken. Regelmatig had ik het geluk om met gezellige, maar oh zo luie groepsgenoten samen te mogen werken. Als we uiteindelijk een product op moesten leveren was ik degene die me inspande en ons groepje een goed cijfer bezorgde. De andere groepsleden hoefden dus weinig te doen en liftten mee op mijn inzet. Ook hier hebben we een naam voor in de sociale psychologie: free riders. Een vaak genoemd voorbeeld van freeriding is geen belasting betalen en wel gebruik maken van de faciliteiten waar het collectief voor betaald. Mensen die bijvoorbeeld geen belasting betalen, wel een uitkering ontvangen en daarnaast zwart werken profiteren op die manier. Sommige mensen vinden dat je een loser bent als je belasting betaald: een sucker dus. Maar wie is hier nou eigenlijk de loser?

Een gevaarlijke combinatie

Het voordeel wat je persoonlijk haalt aan je keuze voor je eigen belang en het idee dat je een sul bent als je dat niet doet, is natuurlijk een gevaarlijke combinatie. Dit speelt vooral bij grootschalige problematiek als belasting betalen en duurzame keuzes maken. Wat doe jij eigenlijk voor het collectieve belang? Ben je sucker of stiekem freerider?