Waarom de tandartstarieven niet dalen: mens is niet rationeel!

Typisch gevalletje economisch denken… Minister Schippers had gehoopt dat de tandartsen hun tarieven zouden verlagen. Door het vrijlaten van de tarieven zou er meer concurrentie komen en daar zouden tandartsen dan weer op reageren. Vanuit economisch perspectief leuk bedacht, maar om deze verwachting uit te laten komen had de Minister ook moeten kijken naar de gedragscomponent.

Prijs tandartsbezoek?

Vanaf 1 januari dit jaar zijn de prijzen in de mondzorg vrijgegeven. In plaats van lagere tarieven leidde dit tot een prijsstijging van 9,6% (cijfers Nederlandse Zorgautoriteit). Wat is er namelijk voor nodig om meer concurrentie te krijgen onder de tandartsen? Yes, gedragsverandering. Bij wie? Bij ons! Wij moeten namelijk onze tandartsen dwingen hun tarieven te verlagen. Maar zeg eens eerlijk, wie heeft er uberhaupt een idee wat de kosten zijn van een tandarts bezoek? Dat bedoel ik.

Rationele mens

De Minister gaat bij dit experiment uit van de rationele mens die de capaciteit en motivatie heeft om overal uitgebreid rationeel over na te denken. Maar helaas, zoals jullie als trouwe volgers van onze blog nu wel weten: het merendeel (sommige schattingen lopen zelfs tot 95%) van onze beslissingen zijn het gevolg van onbewuste processen. Dit is in de wetenschap toch al wel een tijdje bekend, maar de economische overtuiging blijkt weer hardnekkig.

Gedragsverandering

Volgens mij is het niet realistisch om te denken dat mensen sneller gaan hoppen tussen tandartsen nu de tarieven vrijgegeven zijn. Mensen gaan naar een bepaalde tandarts, omdat ze daar al jaren komen of omdat deze aangeraden werd door vrienden of familie. Een bezoek aan de tandarts heeft ook te maken met vertrouwen. Als mensen eenmaal bij een bepaalde tandarts zijn waar ze in de meeste gevallen maar 2 keer per jaar komen, zullen ze dat niet snel veranderen. Het is ook helemaal niet leuk om naar de tandarts te gaan, dus we willen daar zo min mogelijk energie in steken. Zelfs al zou je de tarieven makkelijk inzichtelijk maken (wat nu nog niet eens het geval is), dan nog moeten mensen de moeite nemen hier naar te kijken.

Volgens mij is het huidige experiment niet de manier om de tarieven van tandartsen te laten dalen. Iemand suggesties hoe de Minister dit wel kan bereiken?