Oh, it smells really good!

Deze week is het de Week van het geld. De organisatie voert campagne op scholen, omdat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met kennis over geld. We weten allemaal heus wel dat ons pensioen belangrijk is en dat we voor een hypotheek het een en ander moeten regelen. Maar weten we eigenlijk wel hoe het nu precies zit?

Approach-avoidance
Behalve dat het ingewikkeld is, hebben we vaak niet echt zin ons er in te verdiepen. Hoe geëvolueerd we ook denken dat we zijn, we laten ons sterk leiden door ons instinct. We benaderen waar we blij van worden: chocolade, nieuwe kleding en de kleur roze (in mijn geval dan). Waar we geen fijn gevoel van krijgen, vermijden we juist. Om te overleven was dit een sterk principe: ‘vrucht benaderen, leeuw vermijden’. Dit principe noemen we in de psychologie approach-avoidance. In verschillende experimenten is aangetoond dat dit letterlijk zo werkt. Bij positieve dingen duwden proefpersonen een pook sneller naar voren en deden er langer over de pook naar zich toe te trekken. Zo kon ik mooi voor mezelf verantwoorden dat ik laatst die schoenen heb gekocht die ik eigenlijk niet nodig had. Ik kreeg gewoon een enorme approach neiging!

Nog een approach neiging
Het marshmallow experiment laat zien hoe moeilijk is om jezelf te beheersen. Kinderen werden 20 minuten aan een tafeltje gezet met een marshmallow voor hun neus. De proefleider had gezegd dat ze meer marshmallows zouden krijgen als ze in staat waren deze marshmallow te bewaren. In het filmpje zie je hoe moeilijk die arme kinderen het daarmee hebben…




Een aantal kinderen heeft een ijzersterke zelfbeheersing en kreeg uiteindelijk meer marshmallows. Een groot deel lukte het echter niet (helemaal). Dit gebrek aan zelfbeheersing wat we in meer of mindere mate bij onszelf terug zien, heeft sterke invloed op onze beslissingen. Omdat we nu die auto willen, sluiten we een lening met hoge rente af. Omdat we lekker willen wonen, storten we ons in een te hoge hypotheek…

Week van het geld
Het is heus niet erg af en toe aan je instincten toe te geven, maar soms is het goed meer na te denken over de gevolgen. En zo komen we weer terug bij de Week van het geld. Misschien is een goede eerste stap om te kijken hoe het ervoor staat met je eigen kennis van de financiële producten. Op weetwatjeweet.nl kun je een test doen om daar meer inzicht in te krijgen.