Illusion of control

Een paar blogs terug werd duidelijk dat we lang niet altijd even moedig zijn als we van te voren hadden verwacht. Ook wel de illusion of courage genoemd. Anders gezegd: als het erop aankomt, zijn we een stel lafaards.

Controle?
Vandaag willen we nog een illusie de grond in boren (we zijn ‘on a rol’ ;): de illusion of control. De illusion of control is de neiging van mensen om te geloven dat ze invloed hebben over wat er komen gaat. Zelfs als er herhaaldelijk is bewezen dat we feitelijk geen controle hebben. Neem bijvoorbeeld het casino. Ik ging vroeger regelmatig naar het casino met vrienden (ik was dan ook net 18 geworden, dat kan de oorzaak zijn geweest). Hoe dan ook: roulette was favoriet en elke keer als ik een muntje op een vakje legde was ik overtuigd van de kans dat dat nummer ook zou vallen. Ik had immers van te voren goed nagedacht over het beste vakje, naar mijn instinct geluisterd en weloverwogen mijn muntje neergelegd. Nu moest hij wel vallen! Uiteraard sloeg dit helemaal nergens op en won of verloor ik redelijk random.

Rolling the dice
Uit onderzoek blijkt zelfs dat we invloed denken te hebben over wat we met dobbelstenen gooien. Willen we lage getallen dan gooien we de dobbelstenen zachter, willen we hoge getallen dan gooien we harder.  Uiteraard maakt het niet uit hoe hard je gooit: de kans blijft altijd 1/6 dat je een bepaald getal gooit. Toch kan ik niet ontkennen dat ook ik bij yahtzee een bepaald gevoel van controle heb. Dit is gedeeltelijk te verklaren doordat yahtzee voor mij een bekende situatie is; het is niet iets wat ik maar enkele keren in mijn leven heb gedaan. Bekende situaties en het kennen van de gewenste uitkomst, verhogen namelijk de kans op de illusion of control.

Gelukkig is er ook een medicijn tegen deze illusie: negatieve feedback gericht op verlies vermindert de illusie. Ze zeggen niet voor niets dat depressieve mensen realistischer zijn dan niet depressieve mensen. Het ideale medicijn wellicht bij die ene vriend die iets te fanatiek in het casino bezig is...