Oordeel jij?

Af en toe hoor ik het langskomen: mensen die beweren niet aan stereotypering te doen. Knap, denk ik dan altijd. Want hoe negatief stereotypering ook klinkt, we ontkomen er niet aan. We categoriseren allemaal om niet overdonderd te worden door de wereld om ons heen. Stel je maar eens voor dat je over alles wat je tegenkomt na moet denken... "Betekent rood stoppen, is iemand die een bloemetje geeft aardig en is een persoon met geweer gevaarlijk?" Voordat je daar bewust over na hebt gedacht, is het waarschijnlijk al te laat. Om te functioneren vertrouwen we dus op onze aannames.

Negatieve vorm van categoriseren

Stereotypering is hier een gevolg van; een negatief gevolg dat dan weer wel. In plaats van naar een individu te kijken, generaliseren we de kenmerken van de groep waartoe deze behoort. Zodoende is stereotypering vaak gebaseerd op versimpeling, overdrijving en generalisatie.

We can't stop it

Maar hoe graag we ook vrij van vooroordelen zijn, we blijven automatisch stereotyperen. Het volgende grappig experiment geeft hier meer inzicht in. Aan deelnemers werd gevraag een lijst met een aantal namen te beoordelen op mate van beroemdheid. De lijst bevatte zowel onbekende als bekende namen. Piece of cake. De tweede dag kwamen deze deelnemers terug en kregen ze een tweede lijst te zien: een mix van de bekende en onbekende namen van de eerste lijst aangevuld met nieuwe namen. Aan de deelnemers de vraag welke namen van beroemdheden waren en welke namen niet. Dit keer was het blijkbaar minder makkelijk. Deelnemers noemden naast de echt bekende namen, ook namen van onbekende mensen; namen die ze de vorige dag op de eerste lijst hadden zien staan. Dit noemen we ook wel het famous overnight effect. Puur doordat de naam bekend voorkwam, werd automatisch de verwachting geschept dat het dan wel om een beroemdheid moest gaan.

 

Het grappige was echter dat deze onterecht 'beroemde' namen twee keer zo vaak mannelijk waren dan vrouwelijk. Hoe kan dit? Er bleek een effect van stereotypering plaats te hebben gevonden: mannen worden onbewust als belangrijker en machtiger gezien dan vrouwen. Geheel automatisch maakten de deelnemers een koppeling tussen de vage bekende naam en het stereotype van de man, wat resulteerde in een veelvuldige foute inschatting van mannelijke namen op beroemdheid.

Test het hier!

Ben je inmiddels benieuwd in hoeverre jijzelf stereotypeert, test dan via de volgende link van Harvard hoe groot het effect van etniciteit op jouw onbewuste handelen is: https://implicit.harvard.edu/implicit/Instructions Schrik niet van de resultaten ;)