Het middel tegen overgewicht?

Een maand geleden ben ik op vakantie geweest naar Amerika, een dagje Disneyland California mocht daarbij uiteraard niet ontbreken. Het was een topdag: alle jeugdherinneringen van Disneyland Parijs kwamen terug en naast de attracties was er nog genoeg te zien... Nooit eerder zag ik zoveel mensen met overgewicht op 1 dag. De langste rij waar ik in stond, was de rij voor de lunchtent. Ik heb mijn ogen uitgekeken!

OMG

In het begin dacht ik nog dat er idioten achter de kassa van de lunchtent zaten, totdat ik opving wat iedereen om me heen bestelde. Een extraverte vrouw met nogal wat overgewicht was eerder -tegen haar al even slanke vriendinnen- aan het klagen dat ze een salade eten zo sneu vond. Alsof je jezelf ontzag van de echt leuke dingen in het leven. Nou, daar kon ik nog wel inkomen. Maar toen ze ging bestellen, viel mijn mond open. Vier hamburgers (!!), twee friet, een enorme cola en nog wat troep zoals taart. En nee, dit ging ze niet delen. Ze moest 60 dollar afrekenen puur voor haar eigen lunch. Absurd!

Persoonlijkheid & overgewicht

En toen ik vandaag een artikel las over de relatie tussen overgewicht en persoonlijkheidstrekken moest ik meteen weer aan haar denken. Wat blijkt namelijk: impulsiviteit is de grootste voorspeller van overgewicht. Gezond eten en genoeg bewegen zijn gedragingen die niet in lijn liggen met impulsiviteit. Nee, dan pak je lekker waar je zin in hebt en klinkt een avondje film kijken een stuk beter dan hardlopen. Het resultaat: mensen die op een persoonlijkheidstest in de bovenste 10% van impulsiviteit scoorden waren gemiddeld 10 kg zwaarder dan mensen die in de onderste 10% scoorden. Ook risicozoekers en cynische competitieve mensen zijn gevoeliger voor overgewicht. Zorgvuldige mensen bleken juist wat slanker dan gemiddeld te zijn.

Interessant voor een nieuwe dieetmethodiek, wellicht kan deze afgestemd worden op zwakkere eigenschappen van degene die wil gaan lijnen. Helaas moet er nog heel wat meer onderzoek plaatsvinden totdat het zover is, maar ik vind het in ieder geval veelbelovender klinken dan een ‘eet-alleen-maar-eieren’ dieet.

Creatief reageren op de winkeldief!

Onze eigen oer-Hollandse HEMA heeft een hele creatieve manier bedacht om te reageren op de zoveelste winkeldiefstal... Hè gezellig! ;-)

Vergeetachtig, ik?

De mensen die mij kennen, weten het: ik ben chaotisch. Die indruk wek ik in eerste instantie niet, maar toch is het zo. Ik raak van alles kwijt, vergeet afspraken en het onthouden van namen zit er al helemaal niet in. Niet een al te beste eigenschap...

Hulpmiddelen

Om te voorkomen dat het helemaal misgaat, heb ik allerhande systemen ingebouwd. Ik heb ordners waar alles netjes in opgeborgen zit, op mijn Iphone houd ik een to-do lijstje bij en ik leg post-it's op verschillende plekken. Helaas heb ik nog geen sluitend systeem gevonden voor het onthouden van namen. Eerder was dat ook nooit nodig: Liza is geniaal in het onthouden van namen. Met verbazing sla ik het gaande. Ze weet werkelijk van bijna iedereen de naam én de functie (en dan heb ik het over zeker 100 personen). 

De oplossing?

Maar helaas gaat ook Liza wel eens op vakantie... Vlak voor haar vakantie heb ik neurotisch alle lopende zaken doorgesproken en alle namen opgeschreven tezamen met typische persoonskenmerken (hele rare lijstjes krijg je dan). En als echte neurotische nerd kon ik het natuurlijk niet nalaten om ook in de literatuur te duiken. Daar moest toch minstens 1 oplossing te vinden zijn? 

Vergeten is normaal

Voor iedereen die dit hele verhaal bekend voorkomt en nu op het puntje van zijn stoel zit om achter de oplossing te komen: helaas, ik heb niks gevonden. Nada. Het enige wat ik tegenkwam, was zowel geruststellend als zorgbarend. Onderzoekers Neisser en Herrman -welke veelvuldig onderzoek deden naar vergeetachtigheid- concluderen dat het normaal is om dingen te vergeten. Het blijkt dat wij ons eigen geheugen veel slechter inschatten dan het eigenlijk is, puur omdat we geen zicht hebben op de vergeetachtigheid van anderen. 

Namen vergeten, in een ruimte komen en niet meer weten waarom je er bent, spullen vergeten. Het overkomt ons allemaal. Kijk, dat vond ik nog eens goed nieuws. Eigenlijk was het zo erg nog niet met mij. Helaas las ik toen de volgende zin:"Memory loss is normal, it becomes abnormal if it disrupts your life". Mmm, juist ja...

Oordeel jij?

Af en toe hoor ik het langskomen: mensen die beweren niet aan stereotypering te doen. Knap, denk ik dan altijd. Want hoe negatief stereotypering ook klinkt, we ontkomen er niet aan. We categoriseren allemaal om niet overdonderd te worden door de wereld om ons heen. Stel je maar eens voor dat je over alles wat je tegenkomt na moet denken... "Betekent rood stoppen, is iemand die een bloemetje geeft aardig en is een persoon met geweer gevaarlijk?" Voordat je daar bewust over na hebt gedacht, is het waarschijnlijk al te laat. Om te functioneren vertrouwen we dus op onze aannames.

Negatieve vorm van categoriseren

Stereotypering is hier een gevolg van; een negatief gevolg dat dan weer wel. In plaats van naar een individu te kijken, generaliseren we de kenmerken van de groep waartoe deze behoort. Zodoende is stereotypering vaak gebaseerd op versimpeling, overdrijving en generalisatie.

We can't stop it

Maar hoe graag we ook vrij van vooroordelen zijn, we blijven automatisch stereotyperen. Het volgende grappig experiment geeft hier meer inzicht in. Aan deelnemers werd gevraag een lijst met een aantal namen te beoordelen op mate van beroemdheid. De lijst bevatte zowel onbekende als bekende namen. Piece of cake. De tweede dag kwamen deze deelnemers terug en kregen ze een tweede lijst te zien: een mix van de bekende en onbekende namen van de eerste lijst aangevuld met nieuwe namen. Aan de deelnemers de vraag welke namen van beroemdheden waren en welke namen niet. Dit keer was het blijkbaar minder makkelijk. Deelnemers noemden naast de echt bekende namen, ook namen van onbekende mensen; namen die ze de vorige dag op de eerste lijst hadden zien staan. Dit noemen we ook wel het famous overnight effect. Puur doordat de naam bekend voorkwam, werd automatisch de verwachting geschept dat het dan wel om een beroemdheid moest gaan.

 

Het grappige was echter dat deze onterecht 'beroemde' namen twee keer zo vaak mannelijk waren dan vrouwelijk. Hoe kan dit? Er bleek een effect van stereotypering plaats te hebben gevonden: mannen worden onbewust als belangrijker en machtiger gezien dan vrouwen. Geheel automatisch maakten de deelnemers een koppeling tussen de vage bekende naam en het stereotype van de man, wat resulteerde in een veelvuldige foute inschatting van mannelijke namen op beroemdheid.

Test het hier!

Ben je inmiddels benieuwd in hoeverre jijzelf stereotypeert, test dan via de volgende link van Harvard hoe groot het effect van etniciteit op jouw onbewuste handelen is: https://implicit.harvard.edu/implicit/Instructions Schrik niet van de resultaten ;)

Social media: niet meer weg te denken

Social media is een grote rol gaan spelen in ons leven; Facebook, Linkedin en Twitter zijn voor sommigen niet meer weg te denken. Ook wij zijn verslaafd geraakt aan social media. Zodoende ontstond al snel het idee social media met gedragsverandering te integreren. Door social media bereik je in korte tijd veel mensen, maar dit bereik kan natuurlijk veel effectiever wanneer je technieken uit de gedragsverandering inzet.

Een verdieping

Naast dat er eigenlijk automatisch al sprake is van sociale bewijskracht (bijvoorbeeld het 'liken' op facebook), kunnen we er nog veel meer technieken in kwijt. Momenteel verdiepen we ons daarom in de inzet van social media om een gedragsverandering te bereiken. Binnenkort horen jullie daar meer over, maar eerst een filmpje die laat zien hoe groot de invloed van social media kan zijn...

Zou jij jouw leven geven?

“Een op de drie militairen niet bereid te sneuvelen”. Hoewel nogal negatief geframed –want nieuws is blijkbaar geen nieuws wanneer er niets dramatisch aan de hand is…- was ik blij verrast door deze kop. Tweederde van de militairen is gewoon bereid zijn leven te geven. Tweederde, dat is 67%! Vreemd eigenlijk als je er langer over nadenkt... Ik bedoel: zou jij bereid zijn te sneuvelen?

Egoïstisch

Wanneer ik over deze vraag nadenk, zie ik alleen maar dramatische visioenen van mezelf waarbij ik met bloed besmeurd mezelf zo goed mogelijk dood houd. Nogal egoïstisch inderdaad. Wanneer ik als kind een oorlogsfilm zag, vroeg ik me zelfs af waarom soldaten ditzelfde niet deden… Ik kon me gewoon niet voorstellen dat iemand vrijwillig een vuurlinie in zou lopen, wanneer de kans op overleven klein is.

Altruïstisch

Neem bijvoorbeeld het verhaal van sergeant Salvatore Giunta (25 jaar). Giunta bevond zich middenin het oorlogsgebied Korengal Valley in Afghanistan toen hij zag dat een mede soldaat in nood was. Hij gooide zich in de vuurlinie en bracht de gewonde soldaat in veiligheid. Alsof dit nog niet genoeg was, viel hij daarna twee soldaten van de tegenpartij aan om een mede soldaat te redden. Beide keren riskeerde hij zijn eigen leven, en beide keren hield dit gegeven hem niet tegen.

Hoezeer ik ook hoop dat ik zo altruïstisch zou zijn, ik kan me maar niet voorstellen dat ik tot zo’n heldendaad zou komen. Ergens is dat zo gek nog niet, ik behoor immers niet tot het leger. Ik ben slechts een simpele burger. Met andere woorden: ik behoor tot een andere groep, met andere groepsnormen. En wanneer je nagaat dat een groepslidmaatschap gedrag voor grote mate kan bepalen, is het ineens veel logischer dat soldaten hun leven riskeren.

Groepsgevoel activeren

Vooral wanneer je nagaat hoe sterk het groepsgevoel tijdens de opleiding geactiveerd wordt door de inzet van verschillende processen (al dan niet opzettelijk). Zo bevat de initiële training de nodige werkdruk en stressoren, waardoor het principe van cognitieve dissonantie geactiveerd kan worden. Cognitieve dissonantie houdt in dat er sprake is van een tweestrijd aan gedragingen of opvattingen. Om deze tweestrijd te verkleinen, pas je één van de gedragingen of opvattingen aan. Stel je voor dat je als soldaat met twijfel aan de opleiding bent begonnen, maar je hebt het eerste jaar zojuist afgemaakt. Een jaar vol stress met een hoge werkdruk. De kans is groot dat eerdere twijfels als sneeuw voor de zon verdwenen zijn; waarom heb je anders zo veel moeite gedaan het eerste jaar af te ronden? En hoewel je in het begin wellicht nog oppervlakkig gecommitteerd was aan de normen van de groep, ga je de groepsnormen steeds meer initialiseren. Uit onderzoek blijkt onder andere dat het dragen van een uniform aan deze deïndividualisatie kan bijdragen.

Jij & groepsgevoel

Maar niet alleen bij het leger zie je dit fenomeen voorbij komen. Denk maar eens aan studentenverenigingen waar ontgroeningen populair zijn om commitment te kweken en het logo van de vereniging nog wel eens op de kleding voorbij komt. Ook bij vriendengroepen zie je een bepaalde afstemming in kleding en groepsnormen. Kijk je toch ineens met een andere blik naar je vrienden ;)

Perfectionisme, geen ontsnappen aan

“Als jij nu dit even doet en ik dat, dan kunnen we tussendoor dit nog even doen en dan ronden we dat af”. Een gemiddeld gesprek tussen Liza en mij. Je kunt je voorstellen dat onze werkdagen allesbehalve gestructureerd verlopen. Althans voor buitenstaanders. Wij vinden het uiteraard een zeer logisch verloop. Waarschijnlijk komt dit doordat we allebei ongeduldig en perfectionistisch zijn. En laat dat perfectionisme zich nou niet alleen uiten in goed en snel willen presteren.

Lelijkheid

We zijn beide ook allergisch voor lelijke dingen. Maakt niet uit wat (we zijn niet voor niets apple fan). Zo schreef ik laatst vooral door de onaantrekkelijkheid van de site een blog over Sanquin Bloedbank, (ga maar eens kijken, weet bijna zeker dat jij er net zo over denkt ;). Maar wat schetste mijn verbazing afgelopen maandag: een artikel in de Volkskrant over gsmweb.nl met als kop “Lelijke site scoort in vechtmarkt”. Uhm, juist. Ik was even van mijn apropos. Gsmweb.nl? Die lelijke site die ik als eerste weg klikte op zoek naar een nieuw abonnement?

Hoe kan het dat een lelijke site zo succesvol is? Gaat dat niet in tegen het psychologische 'halo effect', waarbij we mooie mensen onterecht andere positieve eigenschappen toekennen als intelligentie? Of het principe sympathie, waarbij we mooie mensen sympathieker vinden dan lelijke mensen? Is het niet gewoon universeel bepaald dat we mooie dingen positiever beoordelen dan negatieve dingen?

Am I losing my mind??

De opluchting

Na een paar keer diep ademhalen en mezelf tot de orde roepen, las ik het artikel verder en bekeek ik de site nog eens goed. De oorzaak van het succes lag voor het oprapen: gsmweb.nl is het online synoniem van de Aldi! De makers van de site verwoorden het heel mooi: “bij onze webwinkel zijn de dozen ook nauwelijks uitgepakt”. Juist!

Gsmweb heeft een website die ideaal past bij het imago van het bedrijf: het verkopen van goedkope producten. Daar past geen flashy site bij met allemaal toeters en bellen, daar past een lelijke site bij waar de goedkoopheid vanaf spat. En dat is ook precies wat er misging bij Sanquin: niet de onaantrekkelijkheid was het probleem, maar de mismatch met het imago. Dat een passend imago van groter belang is dan de mate van aantrekkelijkheid, was even slikken…

Ps: de beste en mooiste site die ik vandaag ben tegen gekomen? www.whoisthecutest.com ;)

Gedragsverandering bij tandartsen en ouders

“Poets u uw tanden zonder tandpasta?” Met deze vraag begon ik vorige week onze pitch bij de Mercator Awards. In deze pitch maakten we duidelijk dat gedrag veranderen zonder kennis over gedragsverandering in onze ogen hetzelfde is als tandenpoetsen zonder tandpasta: je steekt er wel energie in, maar het levert niet het gewenste effect op! Je zou verwachten dat tandartsen niet poetsen zonder tandpasta, maar op het gebied van gedragsverandering lijken ze toch wat over het hoofd te zien…

Tandheelkundigen maken zich grote zorgen.

Tandartsen en kaakchirurgen luiden de noodklok over de verslechtering van de Nederlandse kindergebitten. Er is sprake van een explosieve stijging van kinderen waarbij onder narcose vullingen aangebracht worden of zelfs een deel of het gehele melkgebit verwijderd moet worden. De oorzaak is bekend: teveel snoepen zoete drankjes op verschillende momenten op de dag en daarbij te weinig poetsen. Volgens deskundigen lijkt het erop dat de ingrepen van de tandartsen juist een averechts effect hebben, omdat ouders mogelijk denken dat de tandarts het probleem wel oplost. Het is dus tijd om aandacht te besteden aan gedragsverandering van de ouders.

Als we ouders maar vertellen wat ze moeten doen…

Zoals bij veel gedragsveranderingsprocessen lijken de betrokken organisaties ervan uit te gaan dat er bij ouders sprake is van onwetendheid. Als oplossingen wordt genoemd dat de tandartsen mensen vaker moeten wijzen op het belang van poetsen en dat het tonen van foto’s van het gebit van het kind ouders doet beseffen dat ze echt moeten gaan poetsen. “Dan zullen ze het wel gaan doen” Deze misvatting komen we vaak tegen, vergelijk het bijvoorbeeld met sporten: je kunt mensen nog zoveel vertellen dat het belangrijk is dat ze moeten bewegen, maar dit betekent niet dat ze het ook daadwerkelijk trouw zullen doen. Ook bij de gedragsverandering van het tandenpoetsen is meer nodig. Het tandenpoetsen moet gewoontegedrag worden, zodat dus de bewuste afweging (“omdat het zo belangrijk is”) niet eens meer nodig is. Er zijn verschillende technieken vanuit de psychologie om dit te bereiken. Denk maar eens aan de implementatie intenties in de vorige blog over tandenpoetsen: Als ik naar bed ga, dan poets ik mijn tanden.

Gedragsverandering tandartsen

Naast de gedragsverandering bij ouders blijkt er ook in de aanpak van tandartsen een gedragsverandering noodzakelijk. Er is namelijk een nieuwe methode waarbij de tandartsen de gaatjes niet vullen, maar het gebit bij vijlen, zodat de gaatjes tegengegaan kunnen worden door te poetsen. Hierdoor kan het kind het gedrag nog veranderen voordat ze een volwassengebit hebben. In Israël bleek deze aanpak ertoe te leiden dat maar liefst 90% na een jaar geen actieve gaatjes meer had. Maar tandartsen zijn opgeleid om gaatjes te vullen en hebben weerstand tegen deze nieuwe manier van werken. Ook aan deze weerstand zal aandacht besteed moeten worden om de gedragsverandering te bereiken. Zo zorg je dat het streven naar gezondere kindergebitten niet is als poetsen zonder tandpasta!

Other[w]eyes is jarig!

Vandaag bestaat Other[w]eyes officieel 1 jaar! We vieren dat heel decadent met een auto van de zaak: Joyce spot je in een Peugeot 107 en Liza in een Toyota Aygo. Natuurlijk krijgen de oogjes ook een mooie plek op de auto's, zodra dat klaar is plaatsen we een mooie foto :-)