Wat doe jij mij leuk na!

Vroeger kon ik, om mijn broertje te plagen, het lang volhouden om alles te herhalen wat hij zei. Natuurlijk vond hij dat ontzettend irritant. Hij: “Hou ooooop!”, Ik: “Hou ooooop” en zo ging dat een tijdje door. De paar uur daarna moest ik vooral uit zijn buurt blijven om het gezellig te houden. Na dit voorbeeld is het misschien lastig voor te stellen, maar subtiele imitatie kan er juist toe leiden dat mensen bereid zijn meer voor je te doen.

Imitatie

Het spreekt voor zich dat opzichtig iemand nadoen, zoals ik dat deed, een averechts effect heeft. Echter uit onderzoek is gebleken dat wanneer mensen subtiel imiteren, dit sterke effecten kan hebben op gedrag. Zo zijn mensen bijvoorbeeld eerder geneigd iemand te helpen die hen heeft geïmiteerd dan wanneer zij niet geïmiteerd zijn. Ook hier zijn we ons natuurlijk niet van bewust!

Het pennen experiment

Een bekend onderzoek naar het effect van imitatie op het hulpgedrag van mensen is het ‘pennen experiment’. In het onderzoek is de proefpersoon in gesprek met een confederate (een handlanger van de onderzoeker, die zich voordoet als mede proefpersoon). Tijdens het gesprek laat de confederate ‘per ongeluk’ een doosje pennen  vallen.  Het gedrag dat hier gemeten wordt is: hoeveel pennen raapt de proefpersoon voor de confederate op.

Effect van imitatie

Wat blijkt nu? Als de confederate de lichaamshouding en gebaren van de proefpersoon heeft geïmiteerd, raapt deze meer pennen op dan wanneer de confederate dit niet heeft gedaan. Deze imitatie is vanzelfsprekend zeer subtiel en wordt niet opgemerkt door de proefpersoon. Het effect van imitatie kan verklaard worden door het feit dat imitatie ervoor zorgt dat mensen meer begrepen voelen, waardoor ze in een soort ‘empatische modus’ komen. Hierdoor gaan ze zich hulpvaardiger gedragen.

Was ik vroeger maar zo slim geweest om mijn broertje op subtiele wijze te imiteren, wie weet had ik hem dan nog nuttig in kunnen zetten…