Wie gaat de verkiezingen winnen?

Aanstaande woensdag mogen we weer stemmen, dit keer voor de provinciale staten. In tegenstelling tot de Tweede Kamer verkiezingen leeft dit een stuk minder. Nog minder dan de helft van de stemgerechtigden heeft in 2007 gestemd. Onder jongeren blijkt de opkomst zelfs nog 10% lager te zijn. En uit onderzoek blijkt dat als jongeren dan gaan stemmen laten ze zich bij hun keuze vooral leiden door de landelijke politiek. Wist je dat we de uitslag van de verkiezingen makkelijk kunnen voorspellen?

Just show me a picture

Uit onderzoek blijkt dat je geen zesde zintuig hoeft te hebben om de uitslag van de verkiezingen te kunnen voorspellen. Een onderzoek in Amerika toonde aan dat mensen op basis van een foto van de kandidaten de juiste voorspelling konden doen over de winnaar van de verkiezingen. Uiteraard kenden deze mensen de kandidaten niet en baseerden zij hun keuze enkel op de foto. Ze voorspelden niet alleen de juiste kandidaat, maar zaten ook dicht in de buurt bij het percentage van de overwinning.

Kapitein op het schip

Dit onderzoek is later nog eens in een experimentele setting over gedaan. De onderzoekers lieten Zwitserse kinderen (5 – 13 jaar) twee foto’s zien van kandidaten van de Franse verkiezingen. Aan de kinderen vervolgens de vraag welke van de twee kandidaten zij zouden kiezen als kapitein van hun schip (in een computer spel). Ook hier bleek dat de kinderen significant vaker kozen voor de kandidaat die ook daadwerkelijk de Franse verkiezingen had gewonnen.

Thin slices

Hoeveel politici ook roepen en flyeren, eigenlijk ligt de uitslag dus als vast. Blijkbaar baseren wij onze keuze onbewust al op basis van het uiterlijk van de kandidaat. Die minimale informatie noemen we in de psychologie “thin slices”. Ook is uit verschillende onderzoeken gebleken dat bepaalde gezichtskenmerken leiderschap uitstralen, een brede kaaklijn associëren we onbewust met dominantie een eigenschap die bij leiderschap past.

Wie kiezen we op 2 maart?

Aangezien we onze keuze vooral baseren op de landelijke politiek, kunnen we op basis van de foto’s van de partijleiders achterhalen wie de verkiezingen gaat winnen. Wil je weten wie de verkiezingen wint, leg de foto’s dan voor aan een groep kinderen die de kandidaten niet kennen en je hebt een grote kans dat je voorspelling klopt. Ik ben benieuwd wie wij woensdag gaan kiezen als kapitein van ons schip…

Doe ook mee!

Meedoen aan een echt wetenschappelijk experiment? Dat kan! Vanaf vandaag zijn we gestart met een groots onderzoek dat twee maanden loopt. Heb je altijd al willen weten hoe een psychologisch experiment eruit ziet of wil je ons helpen met het onderzoek, klik dan hier en doe meteen mee!

Deelname duurt gemiddeld minder dan tien minuten en alle gegevens worden uiteraard anoniem verwerkt. Wanneer het onderzoek start, wordt er gevraagd iets te downloaden. Dit kan zonder problemen; er wordt geen software op de computer zelf geïnstalleerd. Mac-gebruikers moeten we teleurstellen: het experiment werkt enkel met een windows besturingssysteem.

Wat gaan we onderzoeken?
Wanneer we het over onderzoek hebben, is iedereen altijd erg geïnteresseerd in de achterliggende reden. We kunnen de reden op dit moment nog niet helemaal uit de doeken doen, maar wat we al wel kunnen vertellen is dat de resultaten van dit onderzoek toegepast worden in communicatie-uitingen van de overheid. Daarbij kijken we vooral naar wat er onbewust allemaal gaande is, want veel dingen in ons brein zijn een groot geheim voor de bewuste wereld.

De resultaten van dit onderzoek gaan we je natuurlijk niet onthouden! Rond mei zijn de resultaten bekend en worden ze op deze blog gepubliceerd.

Een moderne "papier hier" prullenbak

In de Efteling hebben ze het al jaren geleden begrepen: om te zorgen dat mensen afval in de prullenbak gooien moet je het leuk maken. Op verschillende plekken in het park staat Holle Bolle Gijs in de vorm van een prullenbak en roept: "Papier hier, Papier hier". Als je je afval in de prullenbak hebt gegooid roept hij: "Dank-u-wel!". Geweldig vond ik dat vroeger!

Dezelfde creatieve geesten die een trap in een station hadden bekleed met pianotreden, hebben nu een prullenbak omgetoverd tot een attractie.

Watch & Learn! 

Thanks to the group!

Gisteren zijn we verhuisd naar ons nieuwe appartement. Dankzij de groep voetbalvrienden waren we binnen no time over. Voor ik het wist hingen de eerste lampen aan het plafond en stond onze tafel weer op z’n poten. Wat was ik blij met die groep!

Waarom worden we eigenlijk lid van groepen?

We maken in ons leven deel uit van allerlei groepen. We horen bij onze familie, werken bij een bedrijf en zijn lid van verenigingen. Behalve dat het praktisch is niet alles in je eentje te hoeven regelen, brengt het lidmaatschap van groepen ons nog veel meer. Natuurlijk vinden we het allemaal prettig om af en toe even alleen te zijn, maar over het algemeen omringen we ons graag met anderen. Die behoefte is zo sterk, dat wanneer we buitengesloten worden, in ons brein het gebied geactiveerd wordt dat ook actief is bij fysieke pijn.  Deze sterke behoefte om ergens bij te horen noemen we de need to belong.

De groep en wie je bent

Naast het vervelende gevoel dat buitensluiting ons geeft, krijgen we vooral een positief gevoel van het horen bij een groep. Volgens de sociale identiteitstheorie maakt de groep waar we bij horen een belangrijk deel van onze identiteit. De groep verhuizers bijvoorbeeld, kent elkaar al van kleins af aan. Als F-pupillen renden ze in kluitjes achter de bal aan, ze keken week in week uit naar elkaars wedstrijden en drinken al jaren vele biertjes in de kantine. Ze dragen dezelfde clubkleuren en zijn trots op hun ‘cluppie’ . Als je ze vraagt wie ze zijn, zullen zij naast unieke persoonlijke zaken ook snel refereren aan het lid zijn van hun club.

Een goed gevoel

Aan groepslidmaatschap ontlenen mensen een positief gevoel. Als de groep succesvol is, zijn zij dat indirect ook. Hierdoor heeft de status van de groep ook invloed op je zelfwaardering. We willen natuurlijk positief over onszelf denken en houden daarom het beeld van de groep hoog. Dit is een verklaring waarom verlies van de eigen voetbalclub aan de scheidsrechter of het slechte veld geweten wordt en de winst juist aan de excellente kwaliteiten van het eigen team. Maar als ik ze dat vertel, geloven ze me toch niet, dus ik laat ze er lekker van genieten!

Wat doe jij mij leuk na!

Vroeger kon ik, om mijn broertje te plagen, het lang volhouden om alles te herhalen wat hij zei. Natuurlijk vond hij dat ontzettend irritant. Hij: “Hou ooooop!”, Ik: “Hou ooooop” en zo ging dat een tijdje door. De paar uur daarna moest ik vooral uit zijn buurt blijven om het gezellig te houden. Na dit voorbeeld is het misschien lastig voor te stellen, maar subtiele imitatie kan er juist toe leiden dat mensen bereid zijn meer voor je te doen.

Imitatie

Het spreekt voor zich dat opzichtig iemand nadoen, zoals ik dat deed, een averechts effect heeft. Echter uit onderzoek is gebleken dat wanneer mensen subtiel imiteren, dit sterke effecten kan hebben op gedrag. Zo zijn mensen bijvoorbeeld eerder geneigd iemand te helpen die hen heeft geïmiteerd dan wanneer zij niet geïmiteerd zijn. Ook hier zijn we ons natuurlijk niet van bewust!

Het pennen experiment

Een bekend onderzoek naar het effect van imitatie op het hulpgedrag van mensen is het ‘pennen experiment’. In het onderzoek is de proefpersoon in gesprek met een confederate (een handlanger van de onderzoeker, die zich voordoet als mede proefpersoon). Tijdens het gesprek laat de confederate ‘per ongeluk’ een doosje pennen  vallen.  Het gedrag dat hier gemeten wordt is: hoeveel pennen raapt de proefpersoon voor de confederate op.

Effect van imitatie

Wat blijkt nu? Als de confederate de lichaamshouding en gebaren van de proefpersoon heeft geïmiteerd, raapt deze meer pennen op dan wanneer de confederate dit niet heeft gedaan. Deze imitatie is vanzelfsprekend zeer subtiel en wordt niet opgemerkt door de proefpersoon. Het effect van imitatie kan verklaard worden door het feit dat imitatie ervoor zorgt dat mensen meer begrepen voelen, waardoor ze in een soort ‘empatische modus’ komen. Hierdoor gaan ze zich hulpvaardiger gedragen.

Was ik vroeger maar zo slim geweest om mijn broertje op subtiele wijze te imiteren, wie weet had ik hem dan nog nuttig in kunnen zetten…